Kupując pocztówki patrzę nie tylko na ich ilustracyjną stronę. Interesuje mnie również znajdująca się na ich odwrocie korespondencja, a przede wszystkim różne stemple. Niedawno zakupiłem pocztówkę z Wielbarka przedstawiającą most na Sawicy i pocztę. Mam już jedną kartkę z tym widokiem. Tym razem moją uwagę zwrócił jednak rewers pocztówki. Została ona wydana w Szczytnie przez Maxa Zedlera i jej użycie w Opaleńcu świadczy chyba o tym, że na miejscu, w związku z przebywaniem dużej liczby żołnierzy, brakowało kartek z widokiem wsi.

Lazaret w Opaleńcu
Porządkowanie kwatery wojennej na cmentarzu ewangelickim w Opaleńcu. 2016 r.

KARTKA OD ŻOŁNIERZA

Jednak najciekawsze jest to, że została ona wysłana 25 marca 1915 r. ze znajdującego się w tej miejscowości lazaretu przez przebywającego w nim żołnierza. Nie wiadomo dokładnie, w którym budynku lazaret się znajdował. Najprawdopodobniej mieścił się w kościele ewangelickim, a być może, tak jak w Wielbarku, był rozlokowany w różnych budynkach. Dzięki umieszczonej na omawianej tu pocztówce pieczątce oraz adresie nadawcy wiemy, że nosił on numer 12/1. Był to rezerwowy, polowy lazaret zlokalizowany blisko frontu w związku z toczoną w dniach 18 lutego – 26 marca 1915 r. bitwą przasnyską. Ranni w tej bitwie żołnierze trafiali również do Wielbarka i być może Szczytna. Na podstawie zachowanych na nagrobkach dat śmierci żołnierzy widać, że w sierpniu 1915 r. lazaret w Opaleńcu już nie funkcjonował.

ZAPOMNIANY CMENTARZ

Cmentarz wojenny w Opaleńcu

O tym, że w Opaleńcu istniał lazaret świadczy znajdujący się w tej miejscowości cmentarz wojenny oraz trzy wojenne kwatery. Opaleniec leży obecnie w województwie mazowieckim i do niedawna mazowieccy regionaliści nic nie wiedzieli o znajdującym się tu cmentarzu i kwaterach wojennych. Pisali tylko, że kwatery wojenne miały się znajdować przy pomniku wojennym. Kwatera wojenna (przynajmniej 4 mogiły) znajdowała się obok dawnego kościoła ewangelickiego. Obok żołnierzy miały być pochowane również cywilne ofiary wojny. Gdy w 1988 r. kościół został sprzedany prywatnemu właścicielowi, to gwarantował on, że będzie dbał o zachowane groby. W 2016 r. znajdowała się tu jeszcze jedna pulpitowa tabliczka z danymi żołnierza.

PRZYPADKOWE ODKRYCIE

Na ulokowanym na skraju lasu po lewej stronie drogi do Wielbarka cmentarzu ewangelickim znajduje się duża kwatera wojenna. Odkryłem ją przypadkiem w lutym 2016 r.

 

 

Aby zapoznać się z pełną treścią artykułu zachęcamy
do wykupienia e-prenumeraty.